Meer informatie over abortus in Nederland

Heb je onveilige seks gehad, of is het condoom geknapt? Als dat minder dan 3 dagen geleden is gebeurd, kun je bij de apotheek of de drogist de morning-afterpil zonder recept kopen. De morning-afterpil beschermt niet voor 100%. Met het slikken van de morningafterpil probeer je te voorkomen dat je zwanger raakt na onbeschermde seks. Komt je menstruatie niet op ongeveer de normale tijd, doe dan voor de zekerheid een zwangerschapstest.

Als je minder dan 5 dagen geleden onveilige seks hebt gehad kan je huisarts (of een dokter van Sense, bij de GGD, een dokter in een abortuskliniek of een gynaecoloog) een spiraaltje in je baarmoeder plaatsen. Als morningafterspiraal kan alleen een koper spiraal dienen. Dit voorkomt zwangerschap. (Je kunt het spiraaltje eventueel houden als anticonceptie)

Je kunt ook tot 5 dagen na de onbeschermde seks via de huisarts de “moredaysafterpil” krijgen.

Als de onveilige seks 5 dagen of langer geleden is, kun je alleen maar afwachten. Als je menstruatie niet op de normale tijd komt, kun je een zwangerschapstest doen. Deze kun je bij elke apotheek krijgen. 

Als je zwanger blijkt te zijn, dan kan de zwangerschap, hoewel ongepland, wel gewenst zijn! Als dat zo is en je kunt de verantwoordelijkheid voor de zorg voor je kind aan, dan word je moeder. Als je de verantwoordelijkheid voor het krijgen van een kind niet kunt nemen, kun je overwegen het kind ter adoptie af te staan.

De derde mogelijkheid is om een abortus (of overtijdbehandeling) te doen. Het is verstandig je situatie met iemand anders te bespreken. Je weet zelf het beste wie dit zou kunnen zijn.

Kom je er zelf niet uit dan kun je een afspraak maken bij de huisarts of kun je voor een informatief gesprek (en echo) -anoniem- terecht in een abortuskliniek, zonder dat je al een keuze gemaakt hebt of hoeft te maken. Deze keuze, welke keuze ook, is en blijft altijd aan jou. Voor meer informatie kun je ook terecht op de website www.onbedoeldzwanger.info of www.openoverabortus.nl of www.fiom.nl. 

Bij een abortusingreep wordt de zwangerschap afgebroken. Er zijn twee behandelmethodes: de medicinale behandeling met de abortuspil of een vacuümaspiratie. Als je niet langer dan 9 weken zwanger bent, gerekend vanaf de 1e dag van je laatste menstruatie, kan er gekozen worden voor de abortuspil, mits er geen medische redenen zijn waardoor je hiervoor niet in aanmerking kunt komen. Kijk voor meer informatie over de abortuspil naar vraag 7. Een andere mogelijkheid is een vacuümaspiratie, dan wordt het baarmoederwandslijmvlies met het daarin genestelde vruchtzakje door een buisje weggezogen. Als je zwangerschap verder gevorderd is dan 9 weken, is alleen een vacuümaspiratie mogelijk. Als je langer dan 13 weken zwanger bent  gerekend vanaf de 1e dag van je laatste menstruatie) wordt de ingreep anders, dan kan niet alleen volstaan worden met een vacuümaspiratie.

Op 1 mei 1981 (Staatsblad 257) werd de "Wet Afbreking Zwangerschap" aangenomen. Sindsdien is abortus toegestaan, op voorwaarde dat deze wordt uitgevoerd door een arts in een kliniek of ziekenhuis die in het bezit is van een speciale vergunning van de Minister van Volksgezondheid. Tussen het eerste gesprek dat je met een arts over je ongewenste zwangerschap hebt gehad en de behandeling zelf, moeten 5 dagen liggen (wettelijke bedenktijd!). Als je minder dan 16 dagen overtijd bent, vastgesteld middels een echo op de behandeldag, is de bedenktijd niet 5 dagen, maar flexibel. Dat betekent dat de ingreep soms eerder gedaan kan worden.

Als je jonger bent dan 16 jaar maar ouder dan 12 jaar, heb je in principe toestemming nodig van tenminste één van je ouders of je voogd. Als je ze niet durft te vertellen dat je zwanger bent, kun je naar je huisarts gaan of naar de kliniek komen voor een gesprek. De arts is gebonden aan zijn of haar beroepsgeheim en mag niets aan je ouders vertellen. Je kunt ook direct contact opnemen met een abortuskliniek. Als de arts van mening is dat je goed in staat bent om de gevolgen van je keuzes in te schatten, dan is toestemming van je ouders of je voogd niet noodzakelijk. Ben je jonger dan 12 jaar, dan is die toestemming in principe wel noodzakelijk. Vind je dat moeilijk, dan kun je in ieder geval komen praten, om samen een oplossing te bedenken.

Het eerlijke antwoord is ja - maar. De meeste vrouwen zeggen dat de pijn met plaatselijke verdoving draaglijk is en maar kort duurt. Maar het is moeilijk te voorspellen hoeveel pijn jij zult ervaren. Iedereen reageert anders op pijn en ook niet iedereen kan zich even goed ontspannen. De arts en verpleegkundige zullen je goed begeleiden. Als je van de behandeling niets wilt merken, kun je in de meeste klinieken een roesje (sedatie) krijgen. De klinieken waar dat kan, vermelden dat in hun folder. Na de behandeling kun je een soort menstruatiepijn voelen. 

Ook de methode middels het gebruik van de abortuspil veroorzaakt pijn en krampen. Vooraf is echter niet goed te voorspellen hoe dit voor jou zal zijn. Soms valt de pijn erg tegen, soms erg mee. Je kunt goede pijnstillers innemen tegen deze pijn en krampen. De arts en verpleegkundige in de kliniek informeren je hier uitgebreid over.

De behandeling duurt zelden langer dan een minuut of 10. Vóór de behandeling krijg je een gesprek waaruit moet blijken of je er goed over hebt nagedacht, dat je uit vrije wil naar de kliniek bent gekomen en dat de abortus voor jou noodzakelijk is. Alles wat er verder gaat gebeuren, word je uitgelegd. Daarna vindt er aanvullend onderzoek plaats, waarbij altijd een echo wordt gemaakt. 
Na de ingreep mag je meestal snel naar huis. Als de zwangerschap verder gevorderd is dan 13 weken, duurt de behandeling wat langer. Soms krijg je voor de behandeling tabletjes die krampen veroorzaken en de baarmoedermond open maken. Je kunt eventueel onder narcose gebracht worden om de zwangerschap af te breken.

Ook de methode middels het gebruik van de abortuspil veroorzaakt pijn en krampen. Vooraf is echter niet goed te voorspellen hoe dit voor jou zal zijn. Soms valt de pijn erg tegen, soms erg mee. Je kunt goede pijnstillers innemen tegen deze pijn en krampen. De arts en verpleegkundige in de kliniek informeren je hier uitgebreid over.

De behandeling met de abortuspil bestaat uit 2 medicijnen en kan alleen vroeg in de zwangerschap, namelijk tot 9 weken gerekend vanaf de 1e dag van de laatste menstruatie. 
Bij het eerste bezoek wordt alles uitgelegd en wordt er een echo gemaakt. Je krijgt een tablet waardoor de zwangerschap stopt. Ongeveer twee dagen later breng je de meegekregen tabletten vaginaal in. Dit is het tweede deel van de behandeling. Deze tabletten doen de baarmoeder samentrekken waardoor het vruchtzakje uitgestoten wordt. Zorg er voor dat er een volwassene bij je is om je in de gaten te houden en die je, zo nodig, kan helpen of hulp voor je kan regelen. 

Als je officieel in Nederland woont, hoef je niet voor de behandeling te betalen. De kosten worden vergoed vanuit de Wet Langdurige Zorg (WLZ). Je dient een geldig legitimatiebewijs mee te nemen, zoals een paspoort of rijbewijs en je geldige zorgpasje om aan te tonen dat je in Nederland woont. Een geldig uittreksel uit het bevolkingsregister van de gemeente waarin je ingeschreven staat is ook voldoende bewijs. 

Als je niet in Nederland woont, betaal je de kosten van de behandeling zelf. Voor informatie over de tarieven kun je telefonisch contact opnemen met de kliniek. 

In alle klinieken wordt lokale verdoving toegepast rond de baarmoedermond. In veel klinieken kan je om een "roesje" (sedatie) vragen. Dat is een rustgevend middel, meestal in combinatie met een sterk anti-pijnmiddel. Het effect daarvan is dat je veel minder pijn voelt en dat je je naderhand niets meer van de ingreep kunt herinneren. Bij een paar klinieken is ook algehele anesthesie (narcose) mogelijk. Je moet daarna wel wat langer in de kliniek blijven om goed uit te slapen. Als je een roesje of narcose wilt, moet je ervoor zorgen dat iemand je afhaalt van de kliniek. Je mag die dag namelijk niet zelf autorijden of fietsen.

In algemene zin is de kans op complicaties bij een zwangerschapsafbreking (in Nederland) erg klein, welke methode je ook kiest. De kans op complicaties is bijvoorbeeld veel kleiner dan bij een normale bevalling. In een enkel geval kan er een infectie optreden na een abortusbehandeling, ondanks het hanteren van vereiste steriele omstandigheden. Om dat te voorkomen krijg je (een recept voor) antibiotica mee, die je diezelfde dag moet innemen. Ook kan er soms uitzonderlijk veel en langdurig bloedverlies optreden, waarvoor in een enkel geval een (her)behandeling medisch noodzakelijk is. Dit geldt ook als je de abortuspil gekregen hebt. In een zeldzaam geval (minder dan 1%) kan er iets misgaan waardoor mogelijk je baarmoeder beschadigd zou kunnen raken. In de meeste gevallen herstelt zich dat zelf. In een uitzonderlijk geval zul je hiervoor naar het ziekenhuis moeten.

Het is goed om te weten dat elke abortuskliniek de meeste bijwerkingen, gevolgen en complicaties zelf kan opvangen, oplossen en herstellen. Elke abortuskliniek heeft een overeenkomst met een achterwacht ziekenhuis, mocht dit nodig zijn.

Overigens word je bij je bezoek aan een kliniek en tijdens je gesprek met een arts of verpleegkundige geïnformeerd over al deze mogelijke medische bijwerkingen en risico's. In Nederland is dit verplicht.

Een abortus brengt geen schade toe aan de baarmoeder of de eierstokken. De ingreep beïnvloedt je vruchtbaarheid niet. De kans op het krijgen van kinderen is dus nog net zo groot als wanneer je geen abortus hebt ondergaan. 

Het is belangrijk om te weten dat na een abortus je cyclus meteen weer op gang komt en je dus meteen weer vruchtbaar bent na een abortus.  Om een onbedoelde zwangerschap te voorkomen, is het advies om direct een dwerkend anticonceptiemiddel te gebruiken.  

Een abortus kun je het best laten doen in een abortuskliniek. Er zijn verspreid over het hele land abortusklinieken.
Klik hier om een abortuskliniek bij jou in de buurt op te zoeken.

Om het risico op infectie te verminderen, adviseren we je 1 tot 2 weken na de ingreep geen geslachtsgemeenschap te hebben. Of als het helder bloedverlies is gestopt, na een week.

Bij onderzoek is gebleken dat maar weinig vrouwen zich schuldig voelen na een abortus.
Sommige vrouwen voelen zich er schuldig over dat ze zich niet schuldig voelen! Als de behandeling voorbij is en het achteraf erg is meegevallen, is opluchting de algemene reactie. Iedereen ziet tegen de abortus op, dat spreekt vanzelf. Na de ingreep kun je je nog een paar weken of langer verdrietig voelen. Als het besluit erg moeilijk is geweest, kun je een langer durende periode van rouw doormaken. Pas als je na een tijdje je dagelijkse leven niet kan oppakken en doen, kan het een reden zijn om hulp in te roepen van je huisarts, een psycholoog of het Fiom. Dit mag uiteraard ook meteen of eerder. Je ervaring delen met je omgeving of een professionele hulpverlener is meestal prettig en kan helpen. 

Het is voor de verwerking van groot belang dat je er goed over praat met iemand die je vertrouwt. Niemand kan de toekomst voorspellen. Niemand kan met zekerheid zeggen wat de consequenties van welke keuze dan ook zullen zijn. Als je met problemen blijft zitten kun je ook altijd terug naar de kliniek om erover te praten. Als je dat niet wilt, kun je natuurlijk ook naar je huisarts. Die kan je dan eventueel verwijzen naar meer gespecialiseerde deskundigen.

Nee, dat is vrijwel nooit nodig. Maar soms is het op de dag zelf wel prettig om op de bank of in bed te kruipen. 

Soms mag je vriend, partner, begeleider wel bij het gesprek en de echo zijn. Dit is in eerste instantie afhankelijk van jouw wens en verder afhankelijk van de situatie en de kliniek. Sinds de uitbraak van de Corona crisis kunnen er helaas andere regels gelden. Die hebben te maken met het verminderen van risico's voor jou en voor de medewerkers van klinieken.

Het beste is, om dat bij het maken van de afspraak al te vragen.
Bij de behandeling is sowieso altijd minstens een verpleegkundige aanwezig om je hand vast te houden of wat met je te praten. In de tweede-trimesterklinieken, mag de partner meestal niet mee in de operatiekamer.

Nee. Er worden aan niemand inlichtingen verstrekt. Je krijgt een brief voor de huisarts mee.De noodzakelijke nacontrole kan ook in de abortuskliniek gebeuren als je niet naar je huisarts wilt of kunt.

Lichamelijk is je toestand meestal te vergelijken met die tijdens de menstruatie. Je mag dus de dag na de ingreep weer aan de slag. Het is wel verstandig het een paar dagen wat rustig aan te doen en bijvoorbeeld niet de marathon te lopen. Het is goed om in deze naar je lichaam en je gevoel te luisteren en daarnaar te handelen.

Wij raden aan dezelfde dag nog met de anticonceptie(pil) te beginnen. Je bent dan direct beschermd.
Tegelijk met de abortusingreep kan ook een spiraaltje geplaatst worden. Een nadeel kan zijn dat je dan wat meer krampen en bloedverlies kunt hebben.
Ook de prikpil of het implantaat kan meestal direct geplaatst worden. Voor meer informatie over anticonceptie zijn er diverse sites te vinden. Je kunt ook in de kliniek om hulp en informatie vragen.

Als je nu nog met dringende vragen zit, waarmee je niet bij je huisarts terecht kunt, kun je deze voorleggen aan een arts van het NGvA. Vanzelfsprekend valt dit contact onder het medisch beroepsgeheim. Klik hier voor contact met ons.

Ja, Fiom biedt informatie en (online)hulp aan vrouwen en mannen bij onbedoelde zwangerschap, abortus en afstand ter adoptie. 
Fiom biedt gratis online hulp via Zwangerwatnu.nl.  Fiom beschikt over een landelijk dekkend netwerk van gekwalificeerde hulpverleners in samenwerking met de Centra voor Seksuele Gezondheid van de GGD en de drie zelfstandige Fiom bureaus in Utrecht, Amsterdam en Den Haag. 
Wanneer je een gesprek wilt, kun je contact opnemen via het contactformulier of bellen naar 088-1264900.

Je kunt ook kijken op de volgende informatieve websites: www.onbedoeldzwanger.info www.openoverabortus.nl.

De hulp is gratis en anoniem.